Kapsułki twarde – zastosowanie, rodzaje i produkcja

Jakie są rodzaje kapsułek twardych, gdzie są wykorzystywane i jakie mają zalety?

Najważniejsze wnioski

• Kapsułki twarde są optymalną formą dawkowania leków oraz suplementów diety — zapewniają efektywne dostarczenie składników aktywnych.
• Ich jakość determinuje biodostępność i skuteczność działania składników produktów leczniczych (farmaceutyków) i spożywczych (suplementów diety).
• Dostępność różnych rodzajów kapsułek daje dużą elastyczność w doborze formulacji (postaci) preparatu i pozwala na bardzo dokładne dozowanie składników aktywnych.

Czym są i jakie mają zastosowania?

Kapsułki twarde to kapsułki składające się z dwóch zatrzaskujących się ze sobą części – części górnej (tzw. cap/wieko) oraz części dolnej (body).

Najczęściej kapsułki twarde wypełniane są proszkiem lub granulatem.

Uniwersalne właściwości pustych kapsułek umożliwiają stosowanie różnych formulacji. Głównym zadaniem kapsułek jest ochrona substancji przed czynnikami zewnętrznymi oraz ich optymalne uwalnianie w docelowym miejscu układu pokarmowego.

Zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym

Kapsułki twarde są szeroko stosowane w produkcji leków. Sprawdzają się szczególnie w przypadku substancji wrażliwych na wilgoć, światło i tlen. Chronią zawartość i zapewniają jej stabilność.

W farmacji kapsułki twarde wykorzystuje się do:

• produkcji wieloskładnikowych produktów leczniczych
• leków o kontrolowanym uwalnianiu
• podawania substancji czynnych o nieprzyjemnym smaku

Zalety kapsułek

1. Szybkie uwalnianie substancji aktywnych w układzie pokarmowym.
2. Optymalna ochrona zawartości przed środowiskiem zewnętrznym (tlen, światło, wilgoć).
3. Optymalne uwalnianie w zależności od budowy otoczki (natychmiastowe lub kontrolowane).
4. Elastyczność formulacji — możliwość wypełnienia kapsułki różnego rodzaju substancjami
5. Łatwość połykania dzięki gładkiej powierzchni.
6. Maskowanie smaku i zapachu substancji leczniczych.
7. Precyzyjne dawkowanie substancji czynnych.

Kapsułki vs. tabletki

W dużym uproszczeniu tabletka to substancja lub mieszanina substancji czynnych (w przypadku suplementów diety składników aktywnych) sporządzona przez sprasowanie. W kapsułce natomiast substancja, lub mieszanina substancji, zamknięta jest w specjalnej otoczce, która rozpuszcza się w przewodzie pokarmowym i uwalnia do niego swoją zawartość.

Dla wielu osób kapsułki będą lepszym wyborem, ponieważ w odróżnieniu od tabletek (zwłaszcza tabletek niepowlekanych) mają niewyczuwalny smak co czyni je łatwiejszymi do połknięcia.

Ponadto, kapsułki szybciej rozpuszczają się w układzie pokarmowym, co przekłada się na szybsze uwalnianie ich zawartości i szybsze działanie.

Rodzaje kapsułek twardych

• żelatynowe
• z hydroksypropylometylocelulozy (HPMC)
• pullulanowe
• skrobiowe
• z alkoholu poliwinylowego (PVA)

Podsumowanie

Kapsułki twarde są sprawdzonym rozwiązaniem od lat stosowanym w produkcji leków i suplementów diety. Ich jakość, szybkie uwalnianie substancji aktywnych i uniwersalne zastosowanie to cechy, które są niezastąpione na rynku produkcji środków przeznaczenia farmaceutycznego i spożywczego.

Dbałość o każdy element produktu składa się na najwyższą jakość finalnego preparatu.

FAQ

Jaki jest cel stosowania kapsułek?

• Kapsułki maskują nieprzyjemny smak lub zapach leku, chronią substancję czynną przed czynnikami zewnętrznymi oraz umożliwiają kontrolowane uwalnianie substancji w organizmie.

Czy kapsułki są bezpieczne?

• Kapsułki są bezpieczne i dobrze tolerowane przez organizm. Żelatyna to naturalny składnik pochodzenia zwierzęcego, praktycznie pozbawiony właściwości alergizujących. Drugi najbardziej popularny materiał, z którego produkuje się kapsułki to hydroksypropylometyloceluloza (HPMC), który również nie stanowi zagrożenia dla zdrowia człowieka.

Ile czasu rozpuszcza się kapsułka?

• Czas rozpuszczania kapsułki zależy od jej składu i warunków fizjologicznych, ale zazwyczaj wynosi od kilku do kilkunastu minut.

Czy kapsułki można rozgryzać?

• Nie zaleca się rozgryzania kapsułek, ponieważ osłonka chroni substancję czynną i zapewnia jej właściwe uwalnianie w organizmie.

Bibliografia

1. Dobrzyński, Ł. J., Zagoda, M. M. (2010). Biopolimery naturalne jako substancje pomocnicze w technologii dawkowanej postaci leku typu kapsułka. Część I. Miękkie kapsułki żelatynowe jako nowoczesna i efektywna forma produktu leczniczego. Polimery w Medycynie, 40(2), s. 11-19.
2. Haznar, D., & Garbacz, G. (2009). Wybrane aspekty technologii leków o modyfikowanym uwalnianiu. Farm Pol, 65(10), s. 747-757.
3. Bauer, K.H., Frömming, K.-H, Führer C. (2011). Technologia postaci leku z elementami biofarmacji. Wrocław: MedPharm Polska.
4. Pluta, R., Jankowski, A., & Han, S. (2009). Technologia produkcji kapsułek miękkich. Farm. Przegl. Nauk, 1, 28-31.
5. https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/5047